Fizjologiczne reakcje organizmu

Masaż jest bodźcem mechanicznym skierowanym na: powłoki skórne, mięśnie, okostną, torebki stawowe  oraz na układ ruchu, ukł. nerwowy, ukł. krwionośny, ukł. limfatyczny, ukł. oddechowy. Wywołuje liczne zmiany i reakcje w organizmie człowieka o charakterze miejscowym i ogólnym.

 

Reakcje miejscowe – zmiany powstające bezpośrednio w masowanych tkankach (przekrwienie, ustąpienie obrzęku, rozluźnienie lub napięcie mięśni).

Reakcje ogólne – wywoływane są drogą odruchową w układzie krążenia, nerwowym, wewnątrzwydzielniczym, oddechowym i innych np. podczas ogólnego masażu pacjenta: zasypia, oddech się pogłębia, po zabiegu czuje się świeżo, wypoczęty.

Wpływ masażu na poszczególne układy.

 

Skóra

• Podwyższenie temperatury skóry ciała o od 1-15 C.
• Zwiększenie przepływu krwi w naczyniach włosowatych, dzięki czemu zachodzi wymiana pomiędzy krwią a pozostałymi tkankami.
• Zwiększenie ilości czynnych naczyń włosowatych.
• Większe odżywienie warstwy ziarnistej co prowadzi do przyspieszenia gojenia się ran.
• Przez usunięcie zrogowaciałego naskórka jest lepsze oddychanie skóry.
• Odmłodzenie skóry (staje się elastyczna i sprężysta, nie zanikają włókna kolagenowe).
• Wyciśnięcie na zewnątrz zawartości gruczołów potowych i łojowych, udrażnianie ich kanałów, co daje oczyszczenie skóry.
• Wpływamy na zakończenia nerwowe.
• Poprzez unerwienie skóry możliwe jest wyszukania i usuwanie zmian reflektorycznych na skórze, spowodowanych zaburzeniami funkcji narządów wewnętrznych, drogą łuków odruchowych.

Układ mięśniowy

• Bezpośredni – relaksacyjny.
• Pośredni – stymulacyjny.
• Masaż zmniejsza obwód mięśnia.
• Obniża tonus mięśniowy. Obniża się powysiłkowe napięcie mięśnia, co związane jest z podwyższeniem temperatury w tkankach, a także z mechanicznym oddziaływaniem na receptory czucia głębokiego odpowiedzialnych za napięcie mięśni.
• Poprzez lepsze ukrwienie mięśnie są lepiej dotlenione, odżywione, poprawia się trofika, jędrność, elastyczność, wytrzymałość, gotowość do pracy.
• Lepsza jest zdolność do kurczenia i rozkurczania mięśnia.
• Przez masaż usuwane są produkty przemiany materii (kwas mlekowy). Jeśli mięsień jest zmęczony po masażu będzie mógł wykonać pracą dwukrotnie większą niż ta, która go zmęczyła.
• Przyspiesza wypoczynek po wysiłku fizycznym.
• Relaksacyjny – obniża napięcie mięśni (głaskanie, delikatne rozcieranie)
• Stymulacyjny – działa pobudzająco na mięśnie (energiczne głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, uciski naprzemienne).
• Pośredni – wykorzystujemy połączenia nerwowe na poziomie centralnego układu nerwowego.

Tkanka kostna

• Poprzez lepsze odżywienie tkanki kostnej utrzymana jest równowaga między związkami organicznymi i nieorganicznymi.
• Przyspieszenie procesów kostnienia.
• Usuwanie zmian w tkance kostnej (osteafity).

Tkanka chrzęstna

• Lepsze odżywienie tkanek
• Niedopuszczenie do degeneracji powięzi stawowych.
• Zapobieganie procesom zwyrodnieniowym i zpalnym.

Układ oddechowy

 

Pośredni - prowadzi do poprawy procesów oddychania dzięki ścisłej zależności między układem krążenia i układem oddechowym.

• Zwiększony jest powrót krwi żylnej.
• Większy jest przepływ krwi przez płuca i serce.
• Występuje rozszerzenie naczyń krwionośnych co prowadzi do zwiększonej przemiany materii a tym samym do większego zapotrzebowania na tlen.
• Dochodzi do zwiększenia pracy płuc.
• W układzie hormonalnym dochodzi do uwolnienia większej ilości histaminy.
• Zwężenie drzewa oskrzelowego i zmniejszenie przestrzeni nieużytecznej płuc.

Bezpośredni – polega na masażu mięśni oddechowych.

• Zwiększa ruchomość klatki piersiowej.
• Zwiększa ruchomość w stawach mostkowo – żebrowych i żebrowo –kręgowych.
• Zwiększenie objętości klatki piersiowej, zwiększenie pojemności życiowej płuc, pobudzenie drzewa oskrzelowego – prowadzi do zwiększonego wydzielania śluzu, który zostaje usunięte z płuc dzięki technikom oklepywania (lepsze odksztuszanie).
• Uelastycznienie mięśni oddechowych.

Układ pokarmowy

 

Pośredni

• Poprzez pobudzanie układu krążenia jest lepsze funkcjonowanie układu pokarmowego.
• Stymuluje napięcie mięśni przewodu pokarmowego.
• Przyspiesza przemianę materii.
• Wspomaga odchudzanie.
• Występuje wzmożone wydzielanie się histaminy.
• Zwiększa się wydzielanie soków żołądkowych.
• Reguluje wydzielanie substancji trawiennych (napięcie mięśni przewodu pokarmowego drogą unerwienia segmentarnego).
• Możemy wpływać na napięcie ścian żołądka.

Bezpośredni

• Masażem powłok brzusznych wpływamy na napięcie mm ścian żołądka, jelita cienkiego i grubego.
• Wzmaga się wydzielanie hormonów żołądkowo-jelitowych.
• Przepychanie zalegających mas kałowych w jelicie grubym.

Układ wewnątrzwydzielniczy 

• Czynność gruczołów dokrewnych pod wpływem masażu ma charakter „adaptacyjny”.

Stymulacja bądź hamowanie wydzielania służy do przystosowania organizmu do masażu, szczególnie istotną rolę odgrywają zmiany wpływające na adaptację układu krążenia i kontrolę metabolizmu.

 

Układ limfatyczny

• Uaktywnia pracę układu limfatycznego.
• Przyspiesza przepływ chłonki w przestrzeniach międzykomórkowych i naczyniach limfatycznych (chłonka przemieszcza się w organizmie tylko pod wpływem siły ciężkości i ucisku pracujących mięśni). Jest to działanie miejscowe, naczyniowe i przeciwbólowe.
• Wykonanie głaskania i delikatnego ugniatania w określonym miejscu usuwa nagromadzony w tkankach płyn np. w obrzękach, zastojach, po skręceniu, zwichnięciu, obrzękach statycznych.

Układ krążenia

• Zmiana ciśnienia krwi tętniczej – zwiększony przepływ krwi przez dużą liczbę naczyń włosowatych, powoduje zmniejszenie ciśnienia krwi w naczyniach tętniczych.
• Przyspieszenie pracy serca – zwiększa się pojemność minutowa serca i siła skurczu mięśnia sercowego, przy czym częstość skurczu obniża się. Praca serca jest bardziej ekonomiczna i wydajna.
• Usprawnienie procesu wymiany gazowej, powodując rozszerzenie naczyń krwionośnych, co ułatwia transport tlenu i substancji odżywczych, oraz usuwanie zbędnych produktów przemiany materii.
• Uruchomienie awaryjne sieci naczyń przez co usprawnia się i uelastycznia układ krążenia – wzmaga się wydzielanie histaminy, która z innymi związkami uwalniana jest do krwi i wpływa na rozszerzenie naczyń włosowatych, a tym samym dodatkowo zwiększa ich przepuszczalność.
• Poprawa transportu produktów przemiany materii z tkanek, co daje efekt regeneracji leczonej tkanki. Jeśli przepływ krwi wzrasta, to poprawia się: transport produktów przemiany materii (kwas mlekowy), intensywność reakcji beztlenowej przemiany materii (przemiana glikogenu w glukozę bez działania tlenu) a szczególnie tlenowej przemiany materii w mięśniach (rozkład glukozy i powstanie fosforanów). 

Układ moczowo – płciowy

 

Pośrednio

• Zwiększa pojemność minutową serca zwiększa się, więc przepływ krwi przez nerki i narządy płciowe.

• Poprawa oczyszczenia osocz krwi.
• Zwiększenie wydzielania wazopresyny.

Bezpośrednio

• Poprawa funkcjonowania zwieraczy.
• Poprawa pracy narządów płciowych.

Układ nerwowy

• Delikatny masaż działa relaksacyjnie i uspakajająco,
• Mocny masaż działa pobudzająco,
• Poprawia czucie powierzchniowe i głębokie,
• Usprawnia przewodzenie bodźców nerwowych.